Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2013

Εκλεκτικές συγγένειες

ΚΑΜΥ-ΣΑΡΤΡ-ΓΚΟΜΠΡΟΒΙΤΣ
Λένε πως ο Σαρτρ ήταν αρτιότερος φιλόσοφος από λογοτέχνης, ενώ ο Καμύ ήταν ακριβώς το αντίθετο. Στην περίπτωση του Γκομπρόβιτς οι ιδιότητες αυτές (διόλου ασυμβίβαστες) φαίνεται πως συνυπάρχουν σε ισόποσες δόσεις. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι όταν το 1937 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο "Φερντιντούρκε", οι κριτικοί έπρεπε να αποκωδικοποιήσουν το ιδιαίτερο μείγμα αφηγηματικού και δοκιμιακού λόγου, που χρησιμοποιούσε.
 Ο ίδιος, ύστερα από σπουδές φιλοσοφίας στο Παρίσι, πάσχιζε ακόμα να ορίσει τον ιδεολογικό του άξονα, διεκδικώντας μια θέση στο πάνθεο του υπαρξισμού. Στην εποχή του, το παράλογο και το γκροτέσκο ήταν έννοιες του συρμού, για τον Γκομπρόβιτς όμως ήταν οι δύο πύλες μέσω των οποίων μπορούσε κανείς να μεταπηδά ελεύθερα από την φιλοσοφία στο μυθιστόρημα και στο θέατρο, και τανάπαλιν. Ήταν από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος που συνδύασε φιλοσοφικό λόγο με αγοραία γλώσσα του δρόμου, διαμορφώνοντας ένα ύφος ρεαλιστικό και ταυτόχρονα αλληγορικό.


του Δημήτρη Στεφανάκη

Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2013

Εκλεκτικές συγγένειες

Για να εξηγήσει κανείς τον θρίαμβο της Γερμανικής λογοτεχνίας μέσα από το έργο του Μούζιλ και του Μπροχ δεν χρειάζεται να πάει μακριά. Αρκεί να σταθεί στην προδρομική μορφή του Νίτσε. Με έργα όπως η" Γέννηση της Τραγωδίας" έδειξε το δρόμο για μια σύνθετη αφήγηση σκέψεων και γεγονότων που αποτυπώθηκε λογοτεχνικά στον Άνθρωπο χωρίς Ιδιότητες και στους Υπνοβάτες. Γιατί καμιά φορά το σημαντικό στη λογοτεχνία πρέπει κανείς να το αναζητά εκτός μυθιστορήματος όπως και το σημαντικό στη φιλοσοφία να το εντοπίζει στα μεγάλα μυθιστορήματα... 
του Δημήτρη Στεφανάκη
 

Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2013

Εκλεκτικές συγγένειες

Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι είναι σίγουρα ένα αριστούργημα, δείγμα απαράμιλλης ποιητικής γεωμετρίας, που συνοψίζει τα μείζονα πάθη του Σολωμού:  την  ποιητική  δοκιμασία, τις  φιλοσοφικές καταβολές, τους εθνικούς οραματισμούς του. Από συνθετική άποψη η ημιτελής φόρμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων είναι μια ανοιχτή πρόσκληση για τους μεταγενέστερους, και θα μπορούσε κανείς να πει ότι ολοκληρώνεται όχι μόνο από έργα όπως οι Σκλάβοι πολιορκημένοι του Βάρναλη, αλλά από έπη με εθνικό ή κοινωνικό χαρακτήρα όπως το Άξιον Εστί ή ο Επιτάφιος. Ο δημιουργικός διάλογος που ανοίγει ο Σολωμός με τους επερχόμενους ποιητές βρίσκει συνομιλητές στο πρόσωπο του Ελύτη και του Ρίτσου κι ο καθένας από τους δύο απαντά στα Σολωμικά ερωτήματα από την πλευρά τόσο του εθνικού όσο και του κοινωνικού αγώνα.
Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι είναι σίγουρα ένα αριστούργημα, δείγμα απαράμιλλης ποιητικής γεωμετρίας, που συνοψίζει τα μείζονα πάθη του Σολωμού:  την  ποιητική  δοκιμασία, τις  φιλοσοφικές καταβολές, τους εθνικούς οραματισμούς του. Από συνθετική άποψη η ημιτελής φόρμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων είναι μια ανοιχτή πρόσκληση για τους μεταγενέστερους, και θα μπορούσε κανείς να πει ότι ολοκληρώνεται όχι μόνο από έργα όπως οι Σκλάβοι πολιορκημένοι του Βάρναλη, αλλά από έπη με εθνικό ή κοινωνικό χαρακτήρα όπως το Άξιον Εστί ή ο Επιτάφιος. Ο δημιουργικός διάλογος που ανοίγει ο Σολωμός με τους επερχόμενους ποιητές βρίσκει συνομιλητές στο πρόσωπο του Ελύτη και του Ρίτσου κι ο καθένας από τους δύο απαντά στα Σολωμικά ερωτήματα από την πλευρά τόσο του εθνικού όσο και του κοινωνικού αγώνα.Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι είναι σίγουρα ένα αριστούργημα, δείγμα απαράμιλλης ποιητικής γεωμετρίας, που συνοψίζει τα μείζονα πάθη του Σολωμού: την ποιητική δοκιμασία, τις φιλοσοφικές καταβολές, τους εθνικούς οραματισμούς του. Από συνθετική άποψη η ημιτελής φόρμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων είναι μια ανοιχτή πρόσκληση για τους μεταγενέστερους, και θα μπορούσε κανείς να πει ότι ολοκληρώνεται όχι μόνο από έργα όπως οι Σκλάβοι πολιορκημένοι του Βάρναλη, αλλά από έπη με εθνικό ή κοινωνικό χαρακτήρα όπως το Άξιον Εστί ή ο Επιτάφιος.
Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι είναι σίγουρα ένα αριστούργημα, δείγμα απαράμιλλης ποιητικής γεωμετρίας, που συνοψίζει τα μείζονα πάθη του Σολωμού:  την  ποιητική  δοκιμασία, τις  φιλοσοφικές καταβολές, τους εθνικούς οραματισμούς του. Από συνθετική άποψη η ημιτελής φόρμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων είναι μια ανοιχτή πρόσκληση για τους μεταγενέστερους, και θα μπορούσε κανείς να πει ότι ολοκληρώνεται όχι μόνο από έργα όπως οι Σκλάβοι πολιορκημένοι του Βάρναλη, αλλά από έπη με εθνικό ή κοινωνικό χαρακτήρα όπως το Άξιον Εστί ή ο Επιτάφιος. Ο δημιουργικός διάλογος που ανοίγει ο Σολωμός με τους επερχόμενους ποιητές βρίσκει συνομιλητές στο πρόσωπο του Ελύτη και του Ρίτσου κι ο καθένας από τους δύο απαντά στα Σολωμικά ερωτήματα από την πλευρά τόσο του εθνικού όσο και του κοινωνικού αγώνα.
Ο δημιουργικός διάλογος που ανοίγει ο Σολωμός με τους επερχόμενους ποιητές βρίσκει συνομιλητές στο πρόσωπο του Ελύτη και του Ρίτσου κι ο καθένας από τους δύο απαντά στα Σολωμικά ερωτήματα από την πλευρά τόσο του εθνικού όσο και του κοινωνικού αγώνα.

Δημήτρης Στεφανάκης

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2013

Εκλεκτικές συγγένειες



 

Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
Παπαδιαμάντης-Ντοστογιέφσκι
Όσοι επιμένουν να συγκρίνουν τον Παπαδιαμάντη με τον Ντοστογιέφσκι καταδεικνύουν απλώς τη λογοτεχνική τους αδαημοσύνη, αδικώντας όχι μόνο τον Ρώσο αλλά και τον Έλληνα  Είναι προφανές ότι ο δικός μας είχε ως πρότυπο τον συγγραφέα των μεγάλων μυθιστορημάτων, στη λογοτεχνία όμως οι ευγενείς προθέσεις δεν αρκούν. Η διαφορά των δύο δημιουργών δεν είναι μόνο ποσοτική, είναι πρωτίστως ποιοτική. Όσο κι αν «ξεχειλώνουμε» τον άγιο της λογοτεχνίας μας με υμνολογίες και παχιά λόγια, όσο κι αν αφηνόμαστε στην ακαταμάχητη γοητεία της γλώσσας του, ο ορίζοντας των ιδεών του παραμένει στενός.   Από την άλλη η παπαδιαμαντολαγνεία των τελευταίων ετών έχει την εξήγησή της. Ύστερα από ενάμισι αιώνα αφηγήσεων  στον τόπο μας, αντικρίζουμε χέρσα τοπία πεζογραφικής κοινοτοπίας. Ο γιγαντισμός  του κυρ Αλέξανδρου γίνεται το άλλοθι για την αφηγηματική μας οκνηρία. Σε κάθε περίπτωση είναι άδικο να φορτώνουμε στον μαγικό αραμπά του Παπαδιαμάντη τον λογοτεχνικό μας μεγαλοϊδεατισμό. Ας σεβαστούμε, τουλάχιστον, την ιερή μνήμη του…

Παπαδιαμάντης-Ντοστογιέφσκι

Όσοι επιμένουν να συγκρίνουν τον Παπαδιαμάντη με τον Ντοστογιέφσκι καταδεικνύουν απλώς τη λογοτεχνική τους αδαημοσύνη, αδικώντας όχι μόνο τον Ρώσο αλλά και τον Έλληνα Είναι προφανές ότι ο δικός μας είχε ως πρότυπο τον συγγραφέα των μεγάλων μυθιστορημάτων, στη λογοτεχνία όμως οι ευγενείς προθέσεις δεν αρκούν. Η διαφορά των δύο δημιουργών δεν είναι μόνο ποσοτική, είναι πρωτίστως ποιοτική.
Όσο κι αν «ξεχειλώνουμε» τον άγιο της λογοτεχνίας μας με υμνολογίες και παχιά λόγια, όσο κι αν αφηνόμαστε στην ακαταμάχητη γοητεία της γλώσσας του, ο ορίζοντας των ιδεών του παραμένει στενός. Από την άλλη η παπαδιαμαντολαγνεία των τελευταίων ετών έχει την εξήγησή της. Ύστερα από ενάμισι αιώνα αφηγήσεων στον τόπο μας, αντικρίζουμε χέρσα τοπία πεζογραφικής κοινοτοπίας. Ο γιγαντισμός του κυρ Αλέξανδρου γίνεται το άλλοθι για την αφηγηματική μας οκνηρία. Σε κάθε περίπτωση είναι άδικο να φορτώνουμε στον μαγικό αραμπά του Παπαδιαμάντη τον λογοτεχνικό μας μεγαλοϊδεατισμό. Ας σεβαστούμε, τουλάχιστον, την ιερή μνήμη του…

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ
Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ


Όλοι οι μείζονες Αμερικανοί πεζογράφοι του παρελθόντος στάθηκαν πάντα με κριτική διάθεση απέναντι σε αυτό που τόσο εύστοχα αποκαλείται «αμερικανικό όνειρο» και το αποδόμησαν πλήρως, είτε με τον  μεταφυσικό τρόπο του Φιτζέραλντ στον Μεγάλο Γκάτσμπυ είτε με την δραματική ένταση του Φώκνερ στα  μεγάλα μυθιστορήματά του.  Τελευταίος όλων ο Τζόναθαν Φράνζεν προέβη σε ευθεία καταγγελία του αμερικανικού ονείρου και της κοινωνίας που το δημιούργησε. Με τη συνέπεια ευσυνείδητου λογιστή ανέλαβε συνειδητά  να καταγράψει το λογιστικό μέρος της  αμερικανικής καθημερινότητας. Παιδί των μεσοδυτικών πολιτειών ο Φράνζεν ανακάλυψε σε αυτές τη δική του Γιοκναπατάφα.  Αντιλήφθηκε  ωστόσο ότι σε μια εποχή που ευδοκιμούν οι αριθμοί, θα φάνταζε αθεράπευτα αθώο  να αφηγηθεί κανείς ξανά την αμερικανική πραγματικότητα με τον τρόπο του Φώκνερ ή του Φιτζέραλντ.Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ


Όλοι οι μείζονες Αμερικανοί πεζογράφοι του παρελθόντος στάθηκαν πάντα με κριτική διάθεση απέναντι σε αυτό που τόσο εύστοχα αποκαλείται «αμερικανικό όνειρο» και το αποδόμησαν πλήρως, είτε με τον  μεταφυσικό τρόπο του Φιτζέραλντ στον Μεγάλο Γκάτσμπυ είτε με την δραματική ένταση του Φώκνερ στα  μεγάλα μυθιστορήματά του.  Τελευταίος όλων ο Τζόναθαν Φράνζεν προέβη σε ευθεία καταγγελία του αμερικανικού ονείρου και της κοινωνίας που το δημιούργησε. Με τη συνέπεια ευσυνείδητου λογιστή ανέλαβε συνειδητά  να καταγράψει το λογιστικό μέρος της  αμερικανικής καθημερινότητας. Παιδί των μεσοδυτικών πολιτειών ο Φράνζεν ανακάλυψε σε αυτές τη δική του Γιοκναπατάφα.  Αντιλήφθηκε  ωστόσο ότι σε μια εποχή που ευδοκιμούν οι αριθμοί, θα φάνταζε αθεράπευτα αθώο  να αφηγηθεί κανείς ξανά την αμερικανική πραγματικότητα με τον τρόπο του Φώκνερ ή του Φιτζέραλντ.Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ


Όλοι οι μείζονες Αμερικανοί πεζογράφοι του παρελθόντος στάθηκαν πάντα με κριτική διάθεση απέναντι σε αυτό που τόσο εύστοχα αποκαλείται «αμερικανικό όνειρο» και το αποδόμησαν πλήρως, είτε με τον  μεταφυσικό τρόπο του Φιτζέραλντ στον Μεγάλο Γκάτσμπυ είτε με την δραματική ένταση του Φώκνερ στα  μεγάλα μυθιστορήματά του.  Τελευταίος όλων ο Τζόναθαν Φράνζεν προέβη σε ευθεία καταγγελία του αμερικανικού ονείρου και της κοινωνίας που το δημιούργησε. Με τη συνέπεια ευσυνείδητου λογιστή ανέλαβε συνειδητά  να καταγράψει το λογιστικό μέρος της  αμερικανικής καθημερινότητας. Παιδί των μεσοδυτικών πολιτειών ο Φράνζεν ανακάλυψε σε αυτές τη δική του Γιοκναπατάφα.  Αντιλήφθηκε  ωστόσο ότι σε μια εποχή που ευδοκιμούν οι αριθμοί, θα φάνταζε αθεράπευτα αθώο  να αφηγηθεί κανείς ξανά την αμερικανική πραγματικότητα με τον τρόπο του Φώκνερ ή του Φιτζέραλντ.
Όλοι οι μείζονες Αμερικανοί πεζογράφοι του παρελθόντος στάθηκαν πάντα με κριτική διάθεση απέναντι σε αυτό που τόσο εύστοχα αποκαλείται «αμερικανικό όνειρο» και το αποδόμησαν πλήρως, είτε με τον μεταφυσικό τρόπο του Φιτζέραλντ στον Μεγάλο Γκάτσμπυ είτε με την δραματική ένταση του Φώκνερ στα μεγάλα μυθιστορήματά του. Τελευταίος όλων ο Τζόναθαν Φράνζεν προέβη σε ευθεία καταγγελία του αμερικανικού ονείρου και της κοινωνίας που το δημιούργησε.
Με τη συνέπεια ευσυνείδητου λογιστή ανέλαβε συνειδητά να καταγράψει το λογιστικό μέρος της αμερικανικής καθημερινότητας. Παιδί των μεσοδυτικών πολιτειών ο Φράνζεν ανακάλυψε σε αυτές τη δική του Γιοκναπατάφα. Αντιλήφθηκε ωστόσο ότι σε μια εποχή που ευδοκιμούν οι αριθμοί, θα φάνταζε αθεράπευτα αθώο να αφηγηθεί κανείς ξανά την αμερικανική πραγματικότητα με τον τρόπο του Φώκνερ ή του Φιτζέραλντ.

Έλιοτ-Βαλερύ- Σεφέρης
Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
Έλιοτ- Βαλερύ- Σεφέρης
Όταν αναφερόμαστε στην Αγγλική ή  Γαλλική ποίηση του 20ου αιώνα, δύο ονόματα μάς έρχονται πρώτα στο μυαλό:
Τ. Σ. Έλιοτ και Πωλ Βαλερύ. Ο καθένας από τους δύο έδωσαν στη γλώσσα τους κάτι που κανένας άλλος ποιητής δεν κατάφερε να δώσει. Είναι ακριβώς όπως όταν μιλάμε για την  Ελληνική ποίηση της ίδιας εποχής, μνημονεύουμε πρώτο τον Γιώργο Σεφέρη. Αν μη τι άλλο, είναι αυτός που άλλαξε τον ποιητικό χάρτη της χώρας και μας δίδαξε πώς γράφεται η μοντέρνα ποίηση. 
Εγχώριοι φιλολογικοί κύκλοι, με την απλουστευτική αυθαιρεσία που τους διακρίνει, κατατεμαχίζουν το έργο του σε περιόδους επιρροής από συγκεκριμένους δημιουργούς και λογοτεχνικά ρεύματα, χαρακτηρίζοντας εμμέσως την Ποιητική του ως κακέκτυπο. Η αλήθεια, ωστόσο,  είναι ότι ο Σεφέρης δεν «μετέφρασε» την ευρωπαϊκή πρωτοπορία της εποχής του στα ελληνικά, όπως άδικα του προσάπτουν οι άσπονδοι φίλοι του. Η συνομιλία του με ποιητές όπως ο Βαλερύ και ο Έλιοτ έλαβε χώρα στο πλαίσιο ενός λογοτεχνικού κοσμοπολιτισμού. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο Σεφέρης υπήρξε παιδί του μεσογειακού διεθνισμού, παιδί της μητροπολιτικής Σμύρνης, όπου οι πολιτισμικές  επιρροές της Ευρώπης έφθαναν παρακάμπτοντας τον Ελλαδικό επαρχιωτισμό.  Αλλά τι να πει κανείς... μεγάλη πέτρα ο φθόνος  και κατά τον Σεφέρη «… βουλιάζει όποιος σηκώνει τις μεγάλες πέτρες».Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
Έλιοτ- Βαλερύ- Σεφέρης
Όταν αναφερόμαστε στην Αγγλική ή  Γαλλική ποίηση του 20ου αιώνα, δύο ονόματα μάς έρχονται πρώτα στο μυαλό:
Τ. Σ. Έλιοτ και Πωλ Βαλερύ. Ο καθένας από τους δύο έδωσαν στη γλώσσα τους κάτι που κανένας άλλος ποιητής δεν κατάφερε να δώσει. Είναι ακριβώς όπως όταν μιλάμε για την  Ελληνική ποίηση της ίδιας εποχής, μνημονεύουμε πρώτο τον Γιώργο Σεφέρη. Αν μη τι άλλο, είναι αυτός που άλλαξε τον ποιητικό χάρτη της χώρας και μας δίδαξε πώς γράφεται η μοντέρνα ποίηση. 
Εγχώριοι φιλολογικοί κύκλοι, με την απλουστευτική αυθαιρεσία που τους διακρίνει, κατατεμαχίζουν το έργο του σε περιόδους επιρροής από συγκεκριμένους δημιουργούς και λογοτεχνικά ρεύματα, χαρακτηρίζοντας εμμέσως την Ποιητική του ως κακέκτυπο. Η αλήθεια, ωστόσο,  είναι ότι ο Σεφέρης δεν «μετέφρασε» την ευρωπαϊκή πρωτοπορία της εποχής του στα ελληνικά, όπως άδικα του προσάπτουν οι άσπονδοι φίλοι του. Η συνομιλία του με ποιητές όπως ο Βαλερύ και ο Έλιοτ έλαβε χώρα στο πλαίσιο ενός λογοτεχνικού κοσμοπολιτισμού. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο Σεφέρης υπήρξε παιδί του μεσογειακού διεθνισμού, παιδί της μητροπολιτικής Σμύρνης, όπου οι πολιτισμικές  επιρροές της Ευρώπης έφθαναν παρακάμπτοντας τον Ελλαδικό επαρχιωτισμό.  Αλλά τι να πει κανείς... μεγάλη πέτρα ο φθόνος  και κατά τον Σεφέρη «… βουλιάζει όποιος σηκώνει τις μεγάλες πέτρες».Φωτογραφία: ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
Έλιοτ- Βαλερύ- Σεφέρης
Όταν αναφερόμαστε στην Αγγλική ή  Γαλλική ποίηση του 20ου αιώνα, δύο ονόματα μάς έρχονται πρώτα στο μυαλό:
Τ. Σ. Έλιοτ και Πωλ Βαλερύ. Ο καθένας από τους δύο έδωσαν στη γλώσσα τους κάτι που κανένας άλλος ποιητής δεν κατάφερε να δώσει. Είναι ακριβώς όπως όταν μιλάμε για την  Ελληνική ποίηση της ίδιας εποχής, μνημονεύουμε πρώτο τον Γιώργο Σεφέρη. Αν μη τι άλλο, είναι αυτός που άλλαξε τον ποιητικό χάρτη της χώρας και μας δίδαξε πώς γράφεται η μοντέρνα ποίηση. 
Εγχώριοι φιλολογικοί κύκλοι, με την απλουστευτική αυθαιρεσία που τους διακρίνει, κατατεμαχίζουν το έργο του σε περιόδους επιρροής από συγκεκριμένους δημιουργούς και λογοτεχνικά ρεύματα, χαρακτηρίζοντας εμμέσως την Ποιητική του ως κακέκτυπο. Η αλήθεια, ωστόσο,  είναι ότι ο Σεφέρης δεν «μετέφρασε» την ευρωπαϊκή πρωτοπορία της εποχής του στα ελληνικά, όπως άδικα του προσάπτουν οι άσπονδοι φίλοι του. Η συνομιλία του με ποιητές όπως ο Βαλερύ και ο Έλιοτ έλαβε χώρα στο πλαίσιο ενός λογοτεχνικού κοσμοπολιτισμού. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο Σεφέρης υπήρξε παιδί του μεσογειακού διεθνισμού, παιδί της μητροπολιτικής Σμύρνης, όπου οι πολιτισμικές  επιρροές της Ευρώπης έφθαναν παρακάμπτοντας τον Ελλαδικό επαρχιωτισμό.  Αλλά τι να πει κανείς... μεγάλη πέτρα ο φθόνος  και κατά τον Σεφέρη «… βουλιάζει όποιος σηκώνει τις μεγάλες πέτρες».

Όταν αναφερόμαστε στην Αγγλική ή Γαλλική ποίηση του 20ου αιώνα, δύο ονόματα μάς έρχονται πρώτα στο μυαλό:

Τ. Σ. Έλιοτ και Πωλ Βαλερύ. Ο καθένας από τους δύο έδωσαν στη γλώσσα τους κάτι που κανένας άλλος ποιητής δεν κατάφερε να δώσει. Είναι ακριβώς όπως όταν μιλάμε για την Ελληνική ποίηση της ίδιας εποχής, μνημονεύουμε πρώτο τον Γιώργο Σεφέρη. Αν μη τι άλλο, είναι αυτός που άλλαξε τον ποιητικό χάρτη της χώρας και μας δίδαξε πώς γράφεται η μοντέρνα ποίηση.
Εγχώριοι φιλολογικοί κύκλοι, με την απλουστευτική αυθαιρεσία που τους διακρίνει, κατατεμαχίζουν το έργο του σε περιόδους επιρροής από συγκεκριμένους δημιουργούς και λογοτεχνικά ρεύματα, χαρακτηρίζοντας εμμέσως την Ποιητική του ως κακέκτυπο. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι ο Σεφέρης δεν «μετέφρασε» την ευρωπαϊκή πρωτοπορία της εποχής του στα ελληνικά, όπως άδικα του προσάπτουν οι άσπονδοι φίλοι του. Η συνομιλία του με ποιητές όπως ο Βαλερύ και ο Έλιοτ έλαβε χώρα στο πλαίσιο ενός λογοτεχνικού κοσμοπολιτισμού. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο Σεφέρης υπήρξε παιδί του μεσογειακού διεθνισμού, παιδί της μητροπολιτικής Σμύρνης, όπου οι πολιτισμικές επιρροές της Ευρώπης έφθαναν παρακάμπτοντας τον Ελλαδικό επαρχιωτισμό. Αλλά τι να πει κανείς... μεγάλη πέτρα ο φθόνος και κατά τον Σεφέρη «… βουλιάζει όποιος σηκώνει τις μεγάλες πέτρες».
Δημήτρης Στεφανάκης